ارزش و قدرت اقلام لوکس

گردنبند با تاریخچه‌ی درخشان خود به‌عنوان جایگاه نمایش برجسته‌ترین سنگ‌های جواهر، در حال‌حاضر وارد مرحله‌ی جدیدی از حیات خود شده که این امر ناشی از زیبایی و نایابی طراحی‌هایش است.

پس از سپری کردن چند سالی در برزخ مد روز و غیبت آشکار از صحنه‌ی نمایش جواهرات هنرپیشگان معروف، گردنبند در حال‌حاضر دومرتبه جایگاه اصلی خود را بازیافته است. در همین راستا فرصت را مغتنم می‌شماریم و نگاهی دقیق‌تر به تاریخچه‌ی فرهنگی، زیبایی‌شناختی و پیشرفت‌های حاصل در زمینه‌ی طراحی آن می‌اندازیم. 

هنگامی‌که بوچرون از مجموعه جواهرات نفیس خود با نام “اینسپایرا Inspira”‌ در آوریل ۲۰۱۰ پرده‌برداری کرد این مجموعه شامل ۲۰ گردنبند بود! مراسم پرده‌برداری در موزه‌ی هنرهای زیبای مونترال انجام شد و تا آگوست ۲۰۱۰ در معرض دید عموم قرار گرفت. هر یک از این قطعات به همراه نقاشی‌های گواش و فیلمی ضبط شده درخصوص منبع الهام آن‌ها به نمایش گذاشته شد. 
۱-    گردنبندی زیبا از جنس “طلای سیاه Blackend gold” مزین به یاقوت کبود گلابی‌شکل به وزن ۱۶ قیراط، یاقوت‌های کبود و بنفش و اونیکس، کاری از بوچرون. 

اهمیت اندازه 

گردنبند به‌عنوان مقوله‌ای مجزا در مبحث جواهرات، دارای توانایی بسیار بالایی در به نمایش گذاشتن ارزش جواهرات است همچنین در اکثر مواقع عنصر اصلی زیورآلات را تشکیل می‌دهد. زیورآلات به دلیل برخورداری از نیروی حیات و سرزندگی، عرصه‌ی مناسبی برای نشان دادن ایده‌های جدید و تحسین‌برانگیز کردن اشخاص استفاده کننده از آن می‌باشند. 
شاید بتوان گفت که درخصوص گردنبند، اندازه از اهمیت خاصی برخوردار است. از نقطه‌نظر طول (بلندی)، گردنبندهای کوتاه توجه بیننده را به سوی گردن شخص استفاده‌کننده معطوف می‌کند در حالی‌که رشته‌ی بلندی از مروارید با حرکت بدن به حرکت درمی‌آید و موجب می‌شود که لباس مشکی ساده جلوه‌ی بیشتری داشته باشد. در نمایشگاه امسال “بازل ورلد” بیشتر گردنبندها به حالت طوقی‌شکل کوتاه و Sautoir-Length عرضه شده بودند. گردنبندهای Sautoir اغلب رشته‌های باریک و بلندی از جنس زنجیر یا مروارید و برخی اوقات در ترکیب با دیگر سنگ‌های گران‌بها می‌باشند. به‌طور مثال امکان جداسازی یک رشته از دیگر رشته‌ها یا جدا کردن آویز و استفاده از آن به‌عنوان گل‌سینه وجود دارد.

انعطاف‌پذیری طرح    

گردنبند را هم می‌توان برای خانم‌ها و هم برای آقایان طراحی کرد، همچنین از طریق طراحی علاوه بر نقش زینتی و زیبایی‌شناختی می‌توان مفاهیم مذهبی، اجتماعی یا سیاسی را به آن افزود. استحکام گردنبند به میزان انعطاف‌پذیری و طراحی آن برمی‌گردد. 
صرف‌نظر از کوتاه یا بلند بودن، داشتن یا نداشتن آویز، گران یا ارزان، داشتن قفل تزیینی در جلو یا پشت گردن، استفاده از گردنبند مدتی است که مرسوم شده است. 

اما چگونه این اتفاق رخ داده است؟ 

بشر از ۳۰۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح از گردنبندها به‌عنوان تعاویذ طبی یا جادویی استفاده می‌کرده است. مصریان باستان در هزاره‌ی چهارم قبل از میلاد مسیح قفل (گیره) را برای طوق‌های بزرگ و رنگارنگ خود کشف کردند که تا پیش از آن دو قسمت انتهایی آن‌ها در پشت گردن از یکدیگر جدا بود. اما تنها نمونه‌های اندکی از آن به جا مانده‌اند زیرا گردنبندها با تغییر لباس‌ها بر اساس مد روز و اقتضای زمان تغییر می‌کردند بنابراین پس از جداسازی سنگ‌های گران‌بهای نصب شده بر روی آن‌ها، ذوب و قطعات جدیدی از آن‌ها ساخته می‌شدند. 

۲-گوشواره ای از جنس طلای سفید مزین به سنگ های الماس و یاقوت کبود کاری از کارتیه.

۳-    گردنبندی از جنس پلاتین مزین به یاقوت نارنجی با تراش دامله، مرواریدهای مرغوب، یک الماس با تراش فلامک و الماس‌هایی با تراش برلیان کاری از کارتیه. 

۴-    “رویای گل” گردنبندی از جنس طلاسفید ۱۸ عیار مزین به ۳۳۹ مروارید آکویا، ۱۹۷ مروارید سوث‌سی و ۷۷/۵۴ قیراط الماس، کاری از میکی مو‌تو 

قفل (گیره‌ی) گردنبند 

از قرن چهاردهم تا به امروز گردنبندها به‌منظور جلوه‌بخشی بیشتر، همواره تابع یقه‌ی لباس‌های خانم‌ها بوده‌اند. سنگ‌های قیمتی برخی اوقات بر روی فلزات گران‌بها نصب می‌شدند یا این‌که به حالت رشته‌هایی از مهره‌ها، پارچه‌های ابریشمی یا مخمل از داخل آن‌ها عبور داده می‌شدند. آویزها به همراه زنجیرهای کوتاه یا بلند مورد استفاده قرار می‌گرفتند. دیده می‌شد که به‌منظور هماهنگی با لباس‌های یقه‌ بلند، ارتفاع گردنبندها حتی بر روی زانو هم می‌رسید. طی دوران روکوکو (۱۷۸۰-۱۷۱۵) گردنبندهایی با ارتفاع زیاد استفاده می‌شدند، به‌گونه‌ای که بخش عمده‌ی گردن را می‌پوشاندند همچنین پاپیون‌های بزرگ از جنس ابریشم یا ساتن بر روی موها نصب می‌شدند. در قرن هجدهم جواهرات به دو دسته‌ی روز و شب تقسیم شدند. آنچه که به‌عنوان جواهرات مناسب برای روز شهرت داشت بنا به برخورداری از قیمت‌های مناسب و معقول تا به امروز ماهیت خود را حفظ کرده است.  

یکی از مهمترین تغییرات در قرن نوزدهم به وقوع پیوست. در این زمان گردنبندها به وسیله‌ی قفل (گیره) در قسمت پشت گردن بسته می‌شدند و به‌طور معمول گوشواره و دستبندهای هماهنگ با آن‌ها ساخته می‌شدند. 
استفاده و ساخت گردنبندهای الماس‌نشان، بین سال‌های ۱۸۸۵ تا ۱۹۱۰ به همراه Pearl Sautoirs مرسوم شد. Sautoirs طی دهه‌ی ۱۹۲۰ به اوج شهرت خود رسیدند که هماهنگی زیادی با خطوط عمودی لباس‌های طراحی شده توسط “پاول پویرت Paul Poiret‌” داشتند. برخی از این گردنبندها دارای قابلیت تقسیم به اجزاء کوچک‌تر و استفاده به‌عنوان دستبند یا گل‌سینه بودند. پس از آغاز سبک “آرت دکو” منگوله‌ها جای خود را به نقش‌مایه‌های کشیده‌ی هندسی دادند و آویزها به قسمت پشت گردن انتقال یافتند. 
طی دهه‌ی ۱۹۳۰ دو‌مرتبه استفاده از Colliers مد شد. پس از جنگ جهانی دوم، خلق گردنبندهای طوقی‌شکل یکی از بارزترین قطعات مجموعه جواهرات جدید “کریستین دیور” شد. دهه‌ی ۱۹۷۰ دومرتبه استفاده از Soutoir‌ به همراه آویزهای بزرگ به شکل نقش‌مایه‌ی “علامت صلح” مرسوم گردید. طی دهه‌ی ۱۹۸۰ که به عرصه‌ی خودنمایی جوان‌های تحصیل‌کرده و پردرآمد شهرت دارد، خانم‌های تاجر و ثروتمند به سمت Collierهای بزرگ مزین به مرواریدهای درشت غلتان، گرایش فراوانی پیدا کردند. با نزدیک شدن به سال ۲۰۰۰ گرایش مد به سوی گوشواره، افزایش چشمگیری یافت اما با آغاز قرن جدید دومرتبه گردنبندها درخشش سابق خود را بازیافتند. 

اجتناب ‌ناپذیری محض 

به‌یقین اگر اقلام لوکس گران‌بها، با میزان اندک تولید شوند توجه بسیاری از افراد را به سوی خود جلب می‌کنند. “گایوس پینیوس دوم”، مورخ رومی در این‌خصوص می‌گوید:”هر قدر چیزی نایاب‌تر باشد افراد برای تصاحب آن تمایل بیشتری از خود نشان می‌دهند.”در عصر تولید انبوه، ثروتمندان بیشتر به سمت جواهرات دست‌ساز و منحصربفرد گرایش دارند زیرا از این طریق می‌توانند قدرت و ثروت خود را بهتر به نمایش بگذارند. جواهرات بی‌مانند به چهار دلیل، ابتدا به سالن‌های مد منتقل می‌شوند: اول آن‌که تماشاگران این قبیل مکان‌ها اغلب ترجیح می‌دهند از جواهراتی استفاده کنند که هیچ شخص دیگری مشابه آن را نداشته باشد، دوم به این دلیل که تصویری از مد روز، در ذهن تماشاگران ایجاد کنند، سوم آن‌که در تمامی شرکت‌های جواهرسازی صاحب‌نام از گذشته‌های دور چنین رسمی وجود داشته است زیرا خلق مد پیش از ذهن طراح، در این مکان‌ها شکل می‌گیرد و چهارم به نمایش گذاشتن هنر و مهارت بی‌نظیر خود در برابر دیدگان عموم. 
دو گروه از جواهرات منحصربفرد وجود دارند که تفاوت فراوانی با انواع مطابق مد روز دارند: نوع اول جواهرات سنتی می‌باشند که به تعداد بسیار اندک تولید می‌شوند. در این نوع، طراحی یک قطعه بر اساس کمبود سنگ‌های گران‌بها نظیر الماس‌های رنگی هرگز تغییر داده نمی‌شود. جواهرات ساخته شده توسط “هری وینستن”،”گراف‌دایموندز Graff Diamonds” و “دیانور Dianoor” جزء این دسته از جواهرات به‌شمار می‌آیند. الماس‌های درشت نشانگر ارزش رویایی سنگ و صنعت طلا و جواهر می‌باشند. نوع دیگر، روشی است که جواهرسازان صاحب نامی نظیر “شنل” و “دیور” از آن پیروی می‌کنند. به‌منظور تضمین لوکس‌بودن این قبیل قطعه‌کارها تنها نسخه‌ی محدودی از آن ساخته می‌شود که در مورد مجموعه‌های ساخت “کارتیه”، “بولگاری”،”شوپارد” و “دگریسوگونو De Grisogono” صدق می‌کند. هر یک از قطعات این مجموعه‌ها نشان‌دهنده‌ی خط‌مشی شرکت در تبعیت از دو روش مذکور است.        

تصاویری تمام عیار

گردنبند، به‌طور کلی تناسب بسیاری برای اجرای تصاویر زیبا دارد و با توجه به ویژگی‌های خاص، همواره از نقطه‌نظر زیبایی‌شناختی و اقتصادی مهم‌ترین قطعه در میان زیورآلات به‌شمار می‌آید با وجود آنکه بسیاری از گردنبندهای زیبا به حالت تک‌رنگ یا دارای سایه روشن رنگی می‌باشند، رنگ، عنصری مهم در تاثیرگذاری بر روی بیننده محسوب می‌شود. در این میان می‌توان به “کارتیه جواهرساز فرانسوی” اشاره کرد. به‌طور تقریبی هر سه سال یک‌بار کارتیه مجموعه جواهراتی را به بازار عرضه می‌کند که پیرامون موضوعی خاص طراحی شده‌اند. به‌تازگی این شرکت با الهام از موتیف‌های سابق اقدام به عرضه‌ی جواهراتی با قیمت‌های مناسب به همراه عطر، کیف‌دستی، عینک آفتابی و روسری کرده است. با این اقدام مجموعه‌های جدید گویای سبک خاص این جواهرساز حرفه‌ای می‌باشند. 

جواهرات مجموعه ‌دارها 

یکی دیگر از روش‌های عرضه‌ی ایده‌های ناب، استفاده از روش معکوس توسط شرکت‌هایی نظیر بولگاری است. به این‌ترتیب که ابتدا جواهرات یک مجموعه، با استفاده از مواد اولیه‌ی معمولی ساخته می‌شوند، سپس درصورت موفقیت‌آمیز بودن، همان نقش‌مایه‌ها با استفاده از فلزات و سنگ‌های گران‌بهای درشت‌تر یا با تراش متفاوت تولید می‌شوند. به‌طور مثال درصورتی‌که ویژگی بارز مجموعه‌ی اولیه،‌ کاربرد سنگ‌های رنگی کوچک و میناکاری است، مجموعه‌ی نفیس با استفاده از الماس‌های درشت سفید ساخته می‌شود. 
با وجود بحران‌های اقتصادی اخیر، بازار گردنبندهای نفیس بسیار خوب است. علاقه‌ی مجموعه‌داران و کیفیت بسیار بالای این جواهرات متضمن به فروش رسیدن آن‌ها می‌باشد.”شوپارد” و “میکی‌موتو” نمونه‌های بارز این امر در نمایشگاه بازل ورلد امسال بودند زیرا هر دو آمار بسیار بالایی را حاصل از فروش این قطعات تنها در روزهای اولیه نمایشگاه گزارش کرده‌اند.